Cá ngựa – Loài cá quý hiếm với công dụng tuyệt vời

0
1921

Cá ngựa được biết đến là loài động vật biển quý hiếm, được nhiều người săn tìm. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn khá xa lạ với loài cá độc đáo này. Vậy nên bạn đừng bỏ lỡ bài viết dưới đây để cập nhật tất cả các thông tin về loài cá ngựa quý hiếm này nhé.

Xem Nhanh

1. Cá ngựa là con gì?

Cá ngựa hay còn gọi là hải mã là một loài sinh vật biển thuộc chi Hippocampus, bao gồm cả cá chìa vôi. Loài vật này phần lớn được tìm thấy ở các vùng nước nhiệt đới và ôn đới ở khắp nơi trên toàn thế giới. Nó được biết đến như là một loại thuốc quý ở Đông Á, đặc biệt là ở Trung Quốc và Việt Nam.

Hiện nay việc săn tìm và đánh bắt ngày càng tăng, làm cho số lượng bị giảm sút nghiêm trọng. Hải mã thường được dùng trong nhiều bài thuốc truyền thống của Trung Quốc. Do đó, theo thống kê, mỗi năm có đến khoảng 20 triệu con cá ngựa bị săn tìm và đánh bắt.

Loài cá này thường xuất hiện ở các nước như Singapore, Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam, Triều Tiên,… Ở nước ta, loài cá này tập trung nhiều ở vùng biển Nghệ An, Phan Rang, Phú Quốc, Quảng Ngãi, Phú Yên, Thanh Hóa,…

Hải mã đã được xếp vào danh sách những động vật sắp nguy cấp trong sách đỏ thế giới. Đó là lý do chúng ngày càng trở nên quý hiếm và vô cùng đắt đỏ.

  • Tên khoa học là Hippocampus.
  • Tên gọi khác: Hải mã, thủy mã, hải long.
  • Thuộc họ: Syngnathidae.

2. Đặc điểm nhận biết cá ngựa 

Phần đầu của hải mã rất giống như đầu của con ngựa. Phía trên đỉnh đầu có một vài gai to và mọc nhô lên cao. Tên gọi cá ngựa của chúng cũng được xuất phát từ chính đặc điểm cơ thể này. Loài cá này có chiều dài trung bình rơi vào khoảng từ 15-20cm, thân hình hơi dẹt và phình ra ở bụng. Đường kính dài từ 2–4cm.

Phần xương đầu của chúng có nhiều mấu lồi và gai nhọn. Các vòng xương chạy từ phần thân cho đến hết phần đuôi. Miệng chúng nhỏ, có hình ống và không có răng. Hai mắt trũng sâu, có thể di chuyển độc lập với nhau. Đặc biệt, hải mã đực sẽ có bụng phần đuôi mang túi ấp trứng. Túi này được tạo nên bởi hai nếp da.

Cá ngựa
Cá ngựa đực đảm nhận vai trò mang thai

Hải mã thường có màu nâu, đen hoặc vàng nhạt, mùi hơi tanh. Tùy thuộc vào điều kiện tự nhiên nơi sinh sống mà hải mã sẽ có kích thước, màu sắc và hình dáng khá đa dạng. 

Một số loài hải mã phổ biến có thể kể đến như: cá ngựa đen, cá ngựa nhỏ, cá ngựa mõm ngắn, cá ngựa gai dài, cá ngựa chấm, cá ngựa đầu ngắn, cá ngựa vằn, cá ngựa thân trắng, cá ngựa mõm dài,…

Loài hải mã có một điểm vô cùng đặc biệt, đó là cá đực sẽ đảm nhiệm vai trò mang thai. Khi giao phối, cá cái sẽ gửi khoảng 1500 trứng vào túi ấp trứng của cá đực. Sau thời gian 9–45 ngày, cá ngựa con sẽ nở, ra ngoài và bắt đầu chu kỳ sinh trưởng. Sau vài giờ hoặc vài ngày, cá đực lại tiếp tục giao phối và mang trứng.

Phân biệt hải mã đực và cái

  • Hải mã đực thường dài và to hơn con cái.
  • Thân cá cái có nhiều gai hơn, có màu sáng và ít gai.
  • Cá đực có phần bụng phình to hơn.

Xem thêm:

3. Phân loại 

Hải mã được chia thành nhiều loại với những đặc điểm riêng biệt sau:

  • Cá ngựa đen: toàn thân có màu đen tuyền, xuất hiện nhiều ở vùng biển Ấn Độ Dương và một số tỉnh thành Bắc Trung Bộ ở Việt Nam.
  • Cá ngựa gai: toàn thân màu nâu nhạt, trên đầu có những chiếc gai lớn, được xem là loài có giá trị cao về tính thẩm mỹ và khoa học.  Chúng thường tập trung nhiều ở các nước Châu Á.
  • Cá ngựa Indonesia: còn gọi là cá ngựa chúa, xuất hiện chủ yếu ở các bờ vịnh và biển ở nước Indonesia. Cá ngựa chúa có chiều dài lên đến 30cm và kích thước tương đối lớn. Loài cá này có tác dụng bổ thận, tráng dương và tăng cường sinh lý cho nam giới.
  • Cá ngựa trắng: là loại cá ngựa có kích thước lớn nhất trên thế giới, với chiều dài lên tới 30–35cm. Toàn thân chúng được bao phủ bởi một màu trắng sữa rất đẹp với các vi lấp lánh. Chúng được xem là loại hải mã quý hiếm nhất về giá trị kinh tế cũng như là khả năng chữa bệnh.
  • Cá ngựa xương: toàn thân chúng là những đốt xương sắc bén, có công dụng tăng cường sinh lý nam rất tốt. Tập trung chủ yếu ở môi trường nước ngọt, tại các nước Đông Nam Á. 
Cá ngựa
Cá ngựa được chia làm nhiều loại với những đặc điểm riêng biệt

4. Thu hoạch và chế biến

Cá ngựa thường được thu hoạch vào mùa hạ và mùa thu. Người ta có thể sử dụng toàn thân hải mã sau khi đã loại bỏ ruột.

Cách chế biến: Rửa sạch cá, bỏ đi ruột và lớp màng da bên ngoài. Cuối cùng đem cá đi phơi hoặc sấy khô. Cá ngựa thường được dùng ở dạng khô, được cột lại thành từng cặp, gồm một con đực và một con cái.

5. Thành phần hóa học 

Theo các nghiên cứu khoa học, trong cá ngựa chứa rất nhiều thành phần hóa học quan trọng, cần thiết với sức khỏe con người. Cụ thể:

  • Có hàm lượng cao protein, hỗ trợ chống oxy hóa, kéo dài tuổi xuân.
  • Các enzyme tổng hợp prostaglandin hỗ trợ cải thiện hệ miễn dịch khi tham gia vào hoạt động điều hòa thần kinh. Đồng thời, kích thích quá trình sản xuất hoocmon oxytocin, có khả năng chi phối tình dục ở nam giới.
  • Peptide giúp diệt khuẩn và bảo vệ cơ thể trước những tác nhân bên ngoài.
  • Các gen giúp ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của khối u.
Cá ngựa
Hải mã có nhiều thành phần tốt cho sức khỏe con người

6. Cá ngựa có tác dụng gì? 

Nhờ các thành phần hóa học kể trên mà hải mã đem đến nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời.

Theo Y học cổ truyền, hải mã có tính ấm và không độc, vị ngọt mặn, có thể đi trực tiếp vào gan thận. Hải mã khô có tác dụng ôn thận, điều khí hoạt huyết, kích thích sinh lý, tráng dương. Các nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra rằng enzyme đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình tổng hợp ra prostaglandin. Chất này có giúp kích thích tiết hormone oxytocin, kéo dài thời gian quan hệ cho nam giới.  Do đó, cá ngựa khô thường được sử dụng cho các trường hợp nam giới bị di tinh, liệt dương,…

Hải mã thường chế biến bằng cách ngâm rượu để đảm bảo phát huy công dụng một cách tối ưu.

Cá ngựa còn được sử dụng để điều trị triệu chứng hen phế quản, thở khò khè ở trẻ nhỏ. Các phương thuốc chế biến từ cá ngựa là một liệu pháp hiệu quả, an toàn và không có tác dụng phụ. Đặc biệt, bạn có thể kết hợp ngay cả khi dùng thuốc tây hoặc đông y với liều lượng thích hợp.

Bên cạnh đó hải mã còn có giúp điều trị một số bệnh khác như:

  • Viêm sưng hạch 
  • U bướu ở vùng bụng.
  • Viêm thận mãn tính.

7. Đối tượng nên và không nên sử dụng cá ngựa

Những ai nên dùng?

Cá ngựa là vị thuốc bổ lành tính, có vị ngọt, ấm, cả nam giới hay nữ giới đều có thể sử dụng.

  • Ở nam giới: trị liệt dương, yếu sinh lý, di tinh di niệu, thần kinh suy nhược,… 
  • Ở nữ giới: hỗ trợ điều trị hiếm muộn do dương suy, cung hàn khó thụ thai, lãnh cảm, … 
  • Những người bị ho, hen suyễn cũng nên sử dụng cá ngựa để hỗ trợ điều trị bệnh.

Những ai không nên sử dụng ?

Mặc dù rất giàu giá trị dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe, thế nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng loại “thần dược” này. Cụ thể:

  • Người bị âm hư hỏa vượng: có các triệu chứng như là nóng sốt về chiều, mờ mắt, ù tai, khô cổ, lở miệng, viêm xoang mãn tính, viêm họng… Không nên sử dụng, vì loài cá này mang tính ấm, nóng.
  • Sử dụng hải mã cũng có khả năng gây dị tật ở thai nhi. Do đó, phụ nữ có thai tuyệt đối không được sử dụng.
  • Người bệnh cảm cúm, sốt nếu sử dụng hải mã có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

8. Cách sử dụng cá ngựa trị bệnh hiệu quả

Có rất nhiều cách sử dụng cá ngựa để trị bệnh. Do cá tươi có mùi tanh nên người ta thường sử dụng cá đã qua sơ chế ở dạng khô. Chúng được sử dụng trong các bài thuốc dân gian.

Điều trị bệnh liệt dương ở nam giới

Người ta thường kết hợp hải mã với long nhãn, cốt toái bổ, bàn long sâm để ngâm rượu.

Chuẩn bị: 

  • Hải mã đã sơ chế 30g.
  • Cốt toái bổ 20g.
  • Long nhãn 20g.
  • Bàn long sâm 30g.
  • 1 lít rượu trắng.
  • Bình thủy tinh ngâm rượu.

Cách thực hiện:

  • Thái nhỏ các vị thuốc cho vào bình.
  • Thêm vào rượu trắng rồi đậy kín nắp lại.
  • Trong thời gian ngâm, thỉnh thoảng lắc nhẹ bình để các nguyên liệu ngấm đều.
  • Rượu hải mã ngâm càng lâu thì tác dụng sẽ càng cao. Tuy nhiên sau khoảng 5 – 7 ngày bạn có thể lấy ra uống nếu không thể đợi lâu.
  • Dùng mỗi ngày từ 20 – 40ml, chia thành 3 lần.

Hỗ trợ điều trị vô sinh, hiếm muộn ở phụ nữ 

Chuẩn bị: một cặp cá ngựa.

Cách thực hiện: 

  • Sơ chế cá sạch sẽ, đem sấy hoặc phơi khô, sau đó tán thành bột mịn.
  • Sử dụng 1g bột cá ngựa hòa tan vào nước đun sôi để nguội rồi uống.
  • Uống mỗi ngày 3 lần.

Chữa hen suyễn, thở khò khè

Chuẩn bị:

  • Hải mã 5g.
  • Đương quy 10g.

Cách thực hiện:

  • Rửa sạch hai nguyên liệu đã chuẩn bị, rồi đem sắc với 200ml nước.
  • Vặn lửa nhỏ khi nước sôi, bạn đợi đến khi nước cạn còn khoảng 50ml thì tắt bếp.
  • Uống nước cốt hết một lần, sử dụng mỗi ngày một thang để đem đến hiệu quả.
Cá ngựa
Hải mã kết hợp với đương quy giúp hỗ trợ điều trị hen phế quản ở trẻ nhỏ

Chữa sưng thận và bệnh viêm thận mãn tính 

Chuẩn bị:

  • 1 con hải mã to
  • 1 quả bầu dục lợn

Cách thực hiện:

  • Cho hải mã lên chảo nóng rồi rang cho đến khi cá vàng, chín giòn, sau đó đem nghiền thành bột mịn.
  • Cắt đôi bầu dục lợn, tiếp theo bóp muối cùng với chanh rồi rửa lại cho thật sạch.
  • Sau đó, bạn đúc bột cá ngựa vào bên trong quả bầu dục lợn. 
  • Dùng dây buộc chặt lại chỗ hở.
  • Đem hấp cách thủy.
  • Ăn hết trong một lần.
  • Sử dụng trong 15 ngày liên tiếp có hiệu quả.

9. Những lưu ý khi sử dụng cá ngựa

Với các tác dụng tuyệt vời kể trên, hải mã ngày càng được nhiều người săn lùng với mong muốn cải thiện được các chứng bệnh đang gặp phải. Tuy nhiên, bạn cần tuân thủ các lưu ý sau trong quá trình sử dụng: 

  • Chọn mua tại các cơ sở uy tín để đảm bảo chất lượng và tác dụng mà nó mang lại.
  • Tuyệt đối không sử dụng cá ngựa cho các đối tượng không phù hợp.
  • Nếu bạn lạm dụng cá ngựa quá mức có thể gây phản tác dụng và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
  • Nếu thấy cơ thể xuất hiện những triệu chứng bất thường khi sử dụng cá ngựa, bạn hãy đến gặp ngay bác sĩ để có biện pháp xử lý kịp thời.
  • Trước khi dùng nên tham khảo ý kiến bác sĩ và sử dụng đúng liều lượng để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Cá ngựa là loài động vật quý hiếm đem lại nhiều lợi ích sức khỏe tuyệt vời. Tuy nhiên, bạn hãy tìm hiểu các thông tin về thành phần, công dụng, cách chế biến và những lưu ý khi sử dụng để có được hiệu quả tốt nhất nhé. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn đầy đủ các thông tin cơ bản về cá ngựa. Cảm ơn bạn đã theo dõi.

Nguồn: asie.vn