Hạ canxi máu là một căn bệnh thường gặp và cũng không có quá nhiều triệu chứng. Nhưng nếu không phát hiện kịp thời sẽ dẫn đến những hệ lụy khác. Vì vậy việc tìm hiểu hạ canxi máu có nguy hiểm không, hạ canxi máu là gì vô cùng quan trọng.
Canxi là một trong những khoáng chất quan trọng với cơ thể. Canxi sẽ tham gia vào hoạt động dẫn truyền thần kinh, giải phóng hormone của cơ thể. Tình trạng tụt canxi huyết sẽ xuất hiện khi nồng độ canxi thấp hơn mức bình thường. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa tình trạng hạ canxi máu là gì?
Xem Nhanh
1. Hạ canxi máu là gì?
Ở người bình thường, mức độ canxi trong máu nằm trong khoảng từ 8,8 đến 10,4 mg/dL.
Hạ canxi trong máu theo ý kiến các chuyên gia thì nồng độ huyết thanh toàn phần cơ thể sẽ nhỏ hơn 8,8 mg/dL. Lượng canxi này xuất hiện trong điều kiện protein huyết tương bình thường, nồng độ ion canxi hóa sẽ nhỏ hơn 4,7 mg/dL.
Mức độ ổn định của canxi sẽ còn phụ thuộc vào 3 yếu tố sau:
- Lượng canxi mà cơ thể nạp vào mỗi ngày sẽ thông qua việc ăn hoặc uống thực phẩm có chứa canxi.
- Mức độ ruột hấp thụ thêm canxi.
- Sự bài tiết canxi trong thận.
Xương dự trữ khoảng 99% lượng canxi có mặt trong cơ thể. Còn lại 1% canxi tự do còn lại sẽ đóng vai trò như hệ đệm. Do đó sẽ giúp điều chỉnh nồng độ canxi trong máu lúc cần thiết bằng cách trao đổi dịch ngoại bào.
2. Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng hạ canxi máu?
2.1. Cung cấp không đủ canxi cho cơ thể
Tình trạng này thường gặp ở những đối tượng có nhu cầu canxi cao. Ví dụ như trẻ em phát triển nhanh hay phụ nữ đang mang thai và nuôi con bằng sữa mẹ. Nếu lượng canxi hàng ngày cung cấp không đủ sẽ khiến tình trạng hạ canxi trong máu.Triệu chứng của hạ canxi là chóng mặt, mệt mỏi, mất sức,…
2.2. Thiếu vitamin D
Cơ thể khi không được cung cấp đủ lượng vitamin D cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Ngoài ra, tác dụng phụ của các thuốc rifampicin, phenobarbital khiến cơ thể không nên tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Do đó sẽ gây nên tình trạng rối loạn chuyển hóa vitamin D khiến lượng canxi trong máu cũng bị ảnh hưởng.
2.3. Suy tuyến cận giáp
Bệnh nhân bị suy tuyến cận giáp sẽ khiến lượng hormone PTH giảm khiến lượng canxi suy giảm. Lượng photpho có trong máu tăng lên có thể gây ra những triệu chứng mãn tính của việc hạ canxi.
2.4. Thiếu magnesi
Xem thêm:
- Hạ canxi chóng mặt: Nguyên nhân và cách điều trị bệnh
- Tụt canxi có nên truyền nước không và nguy hiểm không?
- Bị tụt canxi có nguy hiểm không và cách xử lý khi bị tụt canxi
Khi ruột kém hấp thu hoặc nghiện rượu, cơ thể sẽ bị thiếu magie. Do đó tình trạng này liên quan đến việc thiếu hormone PTH tương đối. Đây có thể là một nguyên nhân gây nên triệu chứng hạ canxi trong máu.
2.5. Các bệnh lý tại thận
Bệnh nhân suy thận cũng có thể bị hạ canxi, nguyên nhân do giảm bài tiết photpho hoặc các tế bào thận bị tổn thương làm giảm quá trình tổng hợp 1,25OH2D3. Ngoài ra hội chứng nhiễm toan ống lượn xa hoặc hội chứng Fanconi khiến lượng canxi quan thận giảm.
2.6. Hạ protein trong máu
Tình trạng hạ canxi máu lâm sàng hay còn còn được gọi là giả hạ canxi máu. Lượng canxi sẽ gắn với xác protein giảm đi. Trong khi đó lượng canxi ion hóa lại không thay đổi.
2.7. Viêm tụy cấp
Khi bị viêm tụy cấp, các tổ chức tụy sẽ giải phóng nhiều sản phẩm. Điều này sẽ khiến mỡ bị phân hủy, tạo ra các canxi dẫn đến tính trạng hạ canxi trong máu.
2.8. Một số nguyên nhân khác
Các bệnh khác nhau: Tăng lắng canxi ngoài lòng mạch, phản ứng chelat lòng mạch, nhiễm trùng huyết, tăng phospho, tiết calcitonin,…
3. Những triệu chứng ở bệnh nhân hạ canxi \máu
3.1. Triệu chứng ở trẻ em
- Tăng phản xạ ở gân xương: Thực hiện kiểm tra bằng cách gõ vào những vị trí trước gờ tai ngoài khoảng 2cm. Hoặc ở bên dưới xương gò má nếu thấy các cơ mặt bên cùng co lại thì bạn đã bị hạ canxi.
- Co rút cơ: Sử dụng dấu Trousseau, đo huyết áp tâm thu 20mmHg. sau đó giữ trong thời gian khoảng 3 phút. Nếu thấy có sự co rút cơ như gấp cổ tay và khớp bàn ngón, duỗi các ngón tay, gập ngón cái thì đây là dấu Trousseau dương tính.
- Ngoài ra còn một số biểu hiện khác thường gặp như: co giật, run rẩy, bỏ bú, chán ăn,…
3.2. Triệu chứng ở người lớn
- Co giật hay chuột rút
- Rối loạn cảm giác bên trong bàn tay, bàn chân
- Nhịp tim đập loạn và bị đau thắt bụng
- Trầm cảm
4. Một số biện pháp để phòng ngừa hạ canxi hiệu quả
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ đáp ứng đủ lượng canxi cần nạp vào cơ thể. Tốt nhất bạn nên xin ý kiến tư vấn từ chuyên gia dinh dưỡng về vấn đề này.
- Thường xuyên tắm nắng vào buổi sáng để giúp cơ thể bổ sung vitamin D. Như vậy sẽ giúp hạn chế tình trạng thiếu hụt canxi trong máu.
- Hạn chế những đồ uống có chứa chất kích thích chẳng hạn cà phê, đồ uống có cồn như bia rượu. Những chất này có thể làm giảm khả năng hấp thu canxi trong cơ thể.
Tình trạng hạ canxi máu, đặc biệt là tình trạng không có biểu hiện sẽ có thể tự phục hồi. Nhưng tốt nhất bạn vẫn nên đi đến bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp. Bên cạnh đó bạn cũng nên quan sát dấu hiệu sức khỏe để bảo vệ cơ thể tốt nhất.
